Jak idzie elektryfikacja miejskich autobusów? Polska w połowie stawki

"Od jakiegoś czasu widać, że autobusy miejskie to część transportu drogowego, który się zdekarbonizuje jako pierwszy. To jest stosunkowo niewiele pojazdów - w Polsce mamy ich około 12 tysięcy - które są intensywnie eksploatowane i wymieniane na nowe co mniej więcej 10 lat. Według danych zebranych przez CUPT w zeszłym roku, autobusy elektryczne są najtańsze w eksploatacji, a na zakup samych pojazdów samorządy mogą uzyskać dofinansowanie. Polska jest mocnym europejskim średniakiem w tym segmencie - ponad 10% floty autobusów miejskich jest już zeroemisyjna.

To, co obecnie spowalnia przejście na flotę w pełni elektryczną, to opóźnienia po stronie operatorów sieci dystrybucyjnej - na podłączenie odpowiedniej mocy do zajezdni autobusowej czy w miejscach szybkiego ładowania na przystankach krańcowych trzeba czekać nawet ponad dwa lata. Obecnie w Polsce priorytetem w programach wsparcia jest budowa przyłączy energetycznych wzdłuż sieci TEN-T celem spełnienia celów AFIR, podczas gdy brakuje podobnego programu dla zajezdni autobusowych.

Niepokoi dość wysoki udział autobusów wodorowych w zakupach. Przy autobusie elektrycznym, koszt energii wynosi obecnie około złotówki za kilometr. Przejechanie kilometra autobusem na wodór kosztuje około 3,50 zł, a miastom, którym nie udało się zawrzeć długoterminowej umowy na dostawę wodoru, zdarza się płacić i dwa razy tyle. Ten rodzaj napędu przy obecnych cenach wodoru nie ma ekonomicznego uzasadnienia. Spodziewam się trendu podobnego do Holandii, gdzie według danych T&E autobusy wodorowe stanowiły 20% zakupów w 2021 roku, by całkowicie zniknąć z rynku w roku ubiegłym.

Trudno powiedzieć, jak będzie wyglądać sprzedaż w Polsce w tym roku. Jednym z kamieni milowych w polskim KPO jest zaprzestanie kupowania autobusów emisyjnych z końcem 2025 roku przez miasta pow. 100 tys. mieszkańców. Przy planowaniu siatki połączeń dla autobusów elektrycznych trzeba uwzględnić miejsca i czas ładowania, co różni je od autobusów spalinowych. Miasta, które nie są jeszcze organizacyjnie gotowe na przejście w pełni na elektromobilność, mogą wykorzystać ten rok na ostatnie zakupy diesli. Jedno jest pewne - około 2035 flota autobusów miejskich, zarówno w większych jak i mniejszych miastach w Polsce powinna już być w całości bezemisyjna."